Magazyny energii - kiedy warto?

Zastanawiasz się nad magazynem energii do swojej instalacji fotowoltaicznej? Nie jesteś sam. Coraz więcej właścicieli domów dostrzega, że sama fotowoltaika to dopiero początek drogi do niezależności energetycznej. Czasy, gdy oddawało się nadwyżki do sieci po korzystnym przeliczniku, już minęły. Dziś, w erze net-billingu, każda kilowatogodzina wyprodukowanej energii ma znaczenie. Przyjrzyjmy się, kiedy magazyn energii jest sensowną inwestycją i jak dobrać jego wielkość do Twoich potrzeb.

Co tak naprawdę daje Ci magazyn energii?

Wyobraź sobie typowy dzień: słońce świeci najmocniej w południe, kiedy większość domowników jest w pracy lub szkole. Twoja instalacja fotowoltaiczna produkuje wtedy najwięcej energii, ale nie ma jej kto zużyć. Wieczorem, gdy wszyscy wracają do domu i włączają sprzęty - od czajnika po pralkę - słońce już zachodzi. W efekcie musisz kupować energię z sieci po wyższych cenach, mimo że w ciągu dnia wyprodukowałeś jej nadwyżkę.

Magazyn energii rozwiązuje ten problem, działając jak wielki powerbank dla Twojego domu. Gromadzi nadwyżki energii w ciągu dnia, by oddać je do Twojej dyspozycji wieczorem i w nocy. To nie tylko kwestia oszczędności - to także bezpieczeństwo energetyczne i komfort.

System net-billing a opłacalność magazynu

W obecnym systemie rozliczeń net-billing, za każdą kilowatogodzinę oddaną do sieci otrzymujesz środki według miesięcznej średniej ceny energii na rynku. Problem w tym, że gdy później potrzebujesz tę energię kupić - płacisz znacznie więcej, bo do ceny energii dochodzą opłaty dystrybucyjne i inne składniki rachunku. W praktyce oznacza to, że za 1 kWh oddaną do sieci możesz kupić później tylko około 0,6-0,7 kWh. Magazyn energii pozwala Ci zatrzymać wyprodukowaną energię dla siebie i wykorzystać ją w całości.

Jakiej wielkości magazyn wybrać?

Dobór wielkości magazynu to sztuka znalezienia złotego środka między Twoimi potrzebami a kosztami. Zbyt mały nie spełni swojej roli, zbyt duży będzie nieefektywną inwestycją. Oto sprawdzona metoda:

1.     Najpierw sprawdź swoje dzienne zużycie energii w godzinach wieczornych i nocnych (zazwyczaj od 16:00 do 8:00 następnego dnia). To energia, którą mógłbyś czerpać z magazynu zamiast z sieci.

2.    Następnie przeanalizuj, ile energii Twoja instalacja fotowoltaiczna produkuje ponad bieżące zużycie w godzinach słonecznych. To nadwyżka, którą możesz zmagazynować.

Dla przeciętnego domu jednorodzinnego z instalacją 10 kWp, optymalny magazyn ma pojemność 10-15 kWh. Taka wielkość pozwala zgromadzić nadwyżki z typowego słonecznego dnia i zaspokoić większość wieczornego i nocnego zapotrzebowania.

Wysokie czy niskie napięcie - co wybrać?

Na rynku dostępne są dwa główne typy magazynów energii:

Magazyny wysokonapięciowe (np. SolarEdge, Sofar) - tradycyjne rozwiązanie, gdzie jeden kontroler zarządza całym bankiem baterii. Zaletą chińskich systemów (takich jak Sofar) jest niższa cena. Zaletą systemu SolarEdge jest zaawansowany system optymalizacji mocy, dzięki któremu generuje się więcej energii na dachach o większym zacienieniu lub bardziej skomplikowanych. System SolarEdge jest zwykle ok. 40-60% droższy od rozwiązań chińskich. Przy rozbudowie systemu wysokonapięciowego często trzeba wymienić kontroler na większy.

Magazyny niskonapięciowe (np. Breeze) - każdy moduł ma własny kontroler, co umożliwia łatwą rozbudowę systemu w przyszłości. Są też bezpieczniejsze w eksploatacji, co ma znaczenie, gdy magazyn jest zainstalowany w garażu czy pomieszczeniu gospodarczym. Niskonapięciowe systemy zwykle są droższe, ale też polski system Breeze ma cenę zbliżoną do chińskich magazynów wysokonapięciowych – różnica w cenie może wynosić do 5%.

Kiedy magazyn energii się zwróci?

Przyjmijmy przykład: dom z instalacją 10 kWp i magazynem 10 kWh. Typowe oszczędności to:

·       Zwiększenie autokonsumpcji z 20-30% do 60-70%

·       Zmniejszenie ilości energii kupowanej z sieci o około 3000-4000 kWh rocznie

·       Przy obecnych cenach energii oznacza to oszczędności rzędu 3000-4000 zł rocznie

Przy koszcie magazynu około 25-35 tys. zł (z montażem) i dotacji z programu Mój Prąd (do 16 tys. zł), realny okres zwrotu to 4-6 lat.

Magazyn energii to nie tylko oszczędności

Pamiętaj jednak, że magazyn energii to nie tylko kwestia finansowa. To także:

·       Zabezpieczenie przed przerwami w dostawie prądu

·       Ochrona sprzętów przed skokami napięcia

·       Możliwość ładowania samochodu elektrycznego własną energią

·       Większa niezależność od zmian cen energii

Do tego dochodzi aspekt ekologiczny - im więcej energii zużywasz bezpośrednio z własnej instalacji, tym mniejsze straty na przesyle i mniejszy ślad węglowy.

Najnowsze badania pokazują, że średni dom w 2030 roku będzie zużywał nawet 3 razy więcej energii elektrycznej niż obecnie. Głównym powodem jest rosnąca popularność samochodów elektrycznych i pomp ciepła. Dlatego tak ważne jest, by system magazynowania energii był gotowy na rozbudowę.

Współczesne systemy hybrydowe wykorzystują zaawansowane algorytmy uczenia maszynowego do przewidywania zużycia energii. Analizując Twoje zwyczaje przez kilka tygodni, system potrafi z dokładnością do 90% przewidzieć, ile energii będziesz potrzebował o konkretnej godzinie następnego dnia.

Gdyby wszystkie domy jednorodzinne w Polsce wyposażyć w systemy fotowoltaiczne z magazynami energii o pojemności 15 kWh, łączna pojemność magazynowania energii byłaby większa niż wszystkich elektrowni szczytowo-pompowych w kraju. Taki rozproszony system magazynowania mógłby zrewolucjonizować polską energetykę.

‍

Podsumowując: jeśli masz już instalację fotowoltaiczną lub planujesz jej montaż, magazyn energii jest naturalnym kolejnym krokiem w kierunku niezależności energetycznej. Przy obecnych cenach energii i dostępnych dotacjach, to inwestycja, która nie tylko się zwraca, ale także zapewnia bezpieczeństwo energetyczne Twojemu domowi.

‍